Normy oświetlenia na stanowisku pracy – natężenie światła
Właściwe oświetlenie jest jednym z najważniejszych czynników gwarantujących bezpieczeństwo, efektywność i komfort pracy na danym stanowisku. Nie istnieje jedna, określona wartość natężenia oświetlenia dla każdego stanowiska pracy, jako że ostatecznie jest ono zależne od charakteru wykonywanej pracy, warunków otoczenia, odległości źródła światła od stanowiska pracy czy wreszcie komfortu samego pracownika obsługującego dane stanowisko.
W efekcie więc, choć właściwe oświetlenie biurowe jest niezbędne na każdym stanowisku pracy, a pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia go zgodnie z polskimi normami oświetlenia, znalezienie właściwych parametrów oświetlenia dla danego stanowiska wymaga rozważenia nie tylko samych norm dotyczących oświetlenia, ale i wielu istotnych czynników wpływających na jego ostateczną efektywność.
Dobrze dopasowane oświetlenie na stanowisku pracy eliminuje uczucie zmęczenia oczu i podnosi motywację pracowników, sprawiając że ci działają efektywniej i mogą wykonywać swoją pracę z największą precyzją. Zależnie od stanowiska pracy efekt ten będzie oczywiście inaczej odczuwalny – ci, którzy pracują przy łączeniu drobnych elementów i wykonują pracę manualną będą potrzebowali bardzo dobrej widoczności na swoim stanowisku, podczas gdy ci pracujący przy komputerze będą wymagali równowagi oświetlenia zewnętrznego i komputerowego tak, by żadne źródło światła nie wpływało negatywnie na ich samopoczucie.
Normy oświetlenia pomieszczeń
Konieczność zapewnienia właściwego oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy narzucona jest na pracodawców na mocy art. 207 § 2 Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Co więcej, § 26. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy narzuca konieczność zapewnienia w pomieszczeniach pracy oświetlenia elektrycznego o parametrach zgodnych z polskimi normami oświetlenia.
W efekcie więc pracodawca organizujący przestrzeń roboczą dla swoich pracowników musi brać pod uwagę nie tylko logiczne rozstawienie poszczególnych stanowisk pracy, ale też istniejącą instalację oświetlenia umożliwiającą zapewnienie właściwego natężenia światła na każdym stanowisku pracy. Warto w tym miejscu nadmienić, że każda zmiana ustawienia w biurze, hali produkcyjnej czy innej przestrzeni pracy powinna wiązać się z kontrolą zgodności norm oświetlenia na stanowiskach pracy z polskimi normami i dostosowania go w razie konieczności do nowych warunków pracy.
Aby wiedzieć jak dopasować natężenie światła na stanowiskach pracy do obowiązujących norm oświetlenia pomieszczeń warto zwrócić uwagę przede wszystkim na następujące normy techniczne dotyczące oświetlenia podstawowego:
- PN-EN 124646. Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. To najbardziej podstawowa i jednocześnie najważniejsza norma oświetlenia, jaką należy brać pod uwagę podczas planowania rozkładu oświetlenia na stanowiskach pracy.
- PN-71/E-02034. Oświetlenie elektryczne terenów budowy, przemysłowych, kolejowych, portowych oraz dworców i środków transportu publicznego.
- PN-84/E-02035. Urządzenia elektroenergetyczne. Oświetlenie elektryczne obiektów energetycznych.
- PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym
Zgodnie z wymienionymi normami, w tym przede wszystkim normą oświetlenia PN-EN 124646, dopasowanie natężenia oświetlenia, jego poziomu i rozkładu w polu zadania wzrokowego i otoczeniu mają znaczący wpływ na to, jak szybko, bezpiecznie i wygodnie możliwe jest wykonywanie zadań na danym stanowisku pracy.
Normy oświetlenia na stanowisku pracy a natężenie światła na stanowisku komputerowym
Aby znaleźć właściwy poziom natężenia światła na stanowisku komputerowym należy wziąć pod uwagę równomierność oświetlenia, pamiętając że natężenie oświetlenia w różnych punktach na danej płaszczyźnie może przyjmować różne wartości, oraz rozkład luminancji, przyjmując że luminancję powierzchni można określić za pomocą jej współczynnika odbicia i natężenia oświetlenia na tej powierzchni. Jakość oświetlenia na danym stanowisku pracy będzie zależała też znacząco od samego źródła światła – zupełnie inne warunki zapewnią tu tradycyjne żarówki wolframowe, a inne nowoczesne oświetlenie LED-owe.
Dobierając właściwe oświetlenie dla danej przestrzeni należy wziąć też pod uwagę kryteria takie jak olśnienie, które nie jest efektem pożądanym. Pracownik nie powinien być oślepiany przez zapewnione mu źródła światła podczas pracy ani w żaden sposób przez nie rozpraszany. Światła na dane stanowisko pracy mogą być więc kierunkowe, jednak w żadnym wypadku oślepiające.
Ważna jest tu też barwa światła – zarówno barwa ciepła, poniżej 3 300 K, jak i zimna, powyżej 5 300 K powoduje zmęczenie oczu i dekoncentrację, dlatego też warto celować w wartości pośrednie. Mając w pamięci wspomniane normy oświetlenia i zalecenia, przygotowanie właściwych warunków oświetleniowych na stanowiskach pracy nie powinno sprawiać większego problemu, szczególnie gdy zastosujemy nowoczesne systemy oświetleniowe pozwalające dowolnie modyfikować ustawienia oświetlenia zależnie od wymagań danego stanowiska.
Poszukujesz firmy, które zrealizuje oświetlenie biurowe LED w Twojej firmie według określonych norm? Zapraszamy